Ikebana - czyli sztuka układania kwiatów



W przeciwieństwie do czysto dekoracyjnej formy układania kwiatów rozpowszechnionej na Zachodzie, ikebana, czyli japońska sztuka układania kwiatów, dąży do stworzenia harmonii linearnej kompozycji, rytmu i koloru. O ile na Zachodzie kładzie się nacisk na liczbę i barwę kwiatów, koncentrując głównie uwagę na ich pięknie ;). Japończycy podkreślają linearne aspekty kompozycji, a ich sztuka to nie tylko kompozycja z kwiatów, ale i z wazonów, łodyg, liści i gałązek. Struktura japońskiej kompozycji z kwiatów opiera się na trzech głównych liniach symbolizujących niebo, ziemię i człowieka. :3







Klasyczne kompozycje.
Ikebana wzięła swój początek z rytualnego składania kwiatów w świątyniach buddyjskich w VI wieku. W tych raczej prostych kompozycjach, zarówno kwiaty, jak i gałązki skierowane były ku niebu na znak wiary. Bardziej wyrafinowany styl układania kwiatów, zwany rikka (stojące kwiaty_ rozwinął się w XVI wieku. Styl rikka, mający odzwierciedlać wspaniałość przyrody, opiera się na założeniu, że kwiaty powinny obrazować Górę Sumeru, mityczną górę w kosmologii buddyjskiej symbolizującą wszechświat. Jest on pełen symboli. Gałązki sosny, na przykład, symbolizują skały i kamienie, a białe chryzantemy oznaczają rzekę lub mały strumień. Styl rikka osiągnął swe apogeum w XVII wieku. Dziś uważany jest za nieco przestarzałą formę układania kwiatów. Uznawany kiedyś za odpowiednią dekorację na uroczyste i świąteczne okazje, styl rikka utracił zwolenników i dziś jest rzadko stosowany.







Kompozycje naturalistyczne.
Najistotniejsze zmiany w historii ikebany miały miejsce w XV wieku, za czasów panowania szoguna Muromachi, Ashikaga Yoshimasa (1436-1490). Ogromne budynki i małe domy budowane przez Yoshimasa były wyrazem umiłowania prostoty. W małych domach znajdowały się alkowy o nazwie tokonoma, gdzie eksponowano dzieła sztuki i kompozycje kwiatowe. W tym właśnie okresie zasady ikebany uległy uproszczeniu, by sztuka ta mogła być udziałem ludzi ze wszystkich warstw społecznych. Inny ważny trend zrodził się pod koniec XVI wieku, kiedy to powstał surowszy i prostszy styl układania kwiatów o nazwie nageire, jako nieodłączny element ceremonii herbacianej. Zgodnie z jego założeniami, kwiaty powinny być ułożone w wazonie w sposób jak najbardziej naturalny, bez względu na rodzaj użytych materiałów.





Nowoczesna ikebana.
W latach dziewięćdziesiątych XIX wieku, wkrótce po Restauracji Meiji, która zapoczątkowała okres modernizacji Japonii, wykształcił się nowy styl ikebany o nazwie moribana. Styl moribana, który zapoczątkował nową swobodę w układaniu kwiatów, zakłada odtworzenie w miniaturze wyglądu krajobrazu lub fragmentu ogrodu. Można go podziwiać wszędzie, gdzie się pojawi. Nadaje się też zarówno na formalne, jak i nieformalne okazje.

Źródło:
"Współczesna Japonia" - książka wydana przez Międzynarodowe Towarzystwo Oświatowe

Komentarze