Kanji cz. 1

Pora wprowadzić Cię, mój drogi Czytelniku, w świat znaków kanji. Mam nadzieję, że ich nauka będzie dla Ciebie bardziej zabawą, niż tym, czym może się wydawać dla niewtajemniczonych - czyli wkuwaniem na pamięć zawiłych wzorków, krzaczków i domków. :)



W tej lekcji poznamy pierwsze kanji. Przez kolejne lekcje będziemy ich poznawać coraz więcej, aż wreszcie będziesz mógł/mogła samodzielnie czytać proste teksty japońskie. Nawet nie masz pojęcia jak szybko ta chwila nadejdzie! Pamiętaj jednak, że bez wytrwałości i systematyczności stanowczo się to opóźni. A że sama jestem trochę leniwa, na pewno mi się opóźni :) - oczywiście nauka, a nie posty! :)

Jeżeli wciąż masz wątpliwości co do tego, czy dasz radę się nauczyć pisma japońskiego, zdradzę Ci pewien sekret ^^, dlaczego tak na prawdę kanji są łatwe do zapamiętania (przynajmniej w części)?. Czasami paradoksalnie im bardziej wydaje się skomplikowane, tym łatwiejsze do zapamiętania. c:




Otóż niektóre kanji, szczególnie te rozbudowane, składają się z kilku prostych kanji lub tzw. kluczy. Otóż wystarczy, że znamy znaczenie tych prostych kanji - wtedy możemy połączyć je w całość za pomocą historyjki, którą przeczytasz w tym poście, a jeszcze lepiej, gdy ułożysz tą historyjkę samemu.

Przykład?
Proszę bardzo! 
Znaczek na słońce wygląda tak: ; z kolei znaczek na drzewo wygląda następująco: . Zamknij teraz oczy - albo nie, nie zamykaj, bo nie będziesz mógł/mogła czytać ;).
Wyobraź zatem sobie, że siedzisz na ogromnej łące. Jest ranek, czujesz jeszcze delikatny chłód. Słońce niedługo wzejdzie (ale romantycznie, nieprawdaż ^^?). Na tej łące nie widzisz nic oprócz wielkiego samotnego starego drzewa. Wreszcie słońce wynurza się zza horyzontu, pokazując Ci na chwilę swoje piękno, ale wkrótce chowa się za konarem tego wielkiego drzewa. Zdajesz sobie sprawę, że drzewo to znajduje się dokładnie na wschód od Ciebie. Kanji na "wschód" wygląda tak: . Czy dostrzegasz w tym znaczku drzewo i schowane za nim słońce?
Ja tak, ale nie wiem czy Ty również, jeżeli nie, to przyjrzyj się.

Z niektórymi kanji Twoja historia może być nawet bardziej złożona. Ale pamiętaj: im bardziej jest ona nieprawdopodobna, czy nawet zwariowana, tym łatwiej ją zapamiętać, a co za tym idzie - łatwiej zapamiętasz kanji, o której historia ta opowiada.

Halo, jesteś tu dalej? Tak? To super :)))

Przygotowałam animacje kanji - po to, aby łatwiej Tobie jak i mnie było zapamiętać kolejność pisania kresek oraz ich kształt. Zwróć uwagę, jak różnią się one od ich "drukowanych" odpowiedników! Nie przejmuj się jednak ani trochę, jeżeli Twoje znaki będą Ci się wydawać koślawe czy niekształtne. Nie ma to właściwie znaczenia, o ile będziesz je sobie ćwiczył w arkuszach ćwiczeń, które również dla Ciebie przygotuję. :)

Chciałbym jednak, abyś zapamiętał/a ogólne zasady co do kolejności pisania kresek. Tych regułek jest dość sporo, ale nie sądzę, żeby był sens się ich wszystkich uczyć - i tak szybciej nauczysz się pisząc samemu znaki według animacji. Wystarczy więc, że zapamiętasz, że tak samo jak piszesz po polsku litery, tak samo kreślisz kolejne kreski kanji, a więc:


  • od lewej do prawej
  • od góry do dołu


Znając reguły pisania kresek bez problemu będziemy potrafili je zliczyć w nowo poznanym, nawet dość skomplikowanym znaku kanji. A jest to bardzo potrzebne - choćby do wynajdowania znaków w słowniku.



Pozwolę sobie krótko wspomnieć o sposobach czytania kanji. Otóż pojedyncze kanji potrafi mieć nawet kilkadziesiąt różnych sposobów czytania, co na początku może spowodować ból głowy i alergię na te japońskie znaczki. Z tego powodu nawet Japończycy mają czasem wątpliwości co do poprawnego odczytania. Istnieją dwa rodzaje czytania: on'yomi (czyt. onjomi) oraz kun'yomi (czyt. kunjomi). On'yomi jest zwyczajowo pisane katakaną i określa czytania pochodzące z chińskiego. W praktyce zwykle używane wtedy, gdy dane kanji jest częścią wyrazu złożonego np. z dwóch kanji. Dla odmiany kun'yomi jest pisane hiraganą i pokazuje jak przeczytać dane kanji wtedy, gdy stanowi ono samodzielny wyraz czy wtedy, gdy wraz z uzupełniającymi znakami hiragany stanowi np. czasownik. Czytanie kun'yomi oznacza wymowę japońską, czyli niezapożyczoną z Chin.


Nie wykuwaj na pamięć wszystkich czytań kanji! Zamiast tego zapamiętuj wyrazy, które dane kanji wykorzystują. Zysk będzie podwójny:
  • będziesz znał więcej wyrazów;
  • będziesz wiedział, które czytania są wykorzystywane częściej od innych
Nie ucz się też zbyt trudnych wyrazów, zaczynaj od tych najprostszych. Pamiętaj o ich zapisywaniu w swoim zeszycie ćwiczeń, który sama z czasem przygotuję  :)

Pamiętaj, aby każdy znak zapisywać w arkuszu ćwiczeń, aż nie uznasz, że znasz go na pamięć, a pisanie nie sprawia Ci żadnego problemu.






jeden, raz
on'yomi
イチ , イッ
kun'yomi
ひと
Komentarz
To chyba najłatwiejsze kanji, które świetnie pokazuje swoje znaczenie: jedna pozioma kreska - czyli "jeden". Przy okazji tego kanji nauczysz się nazw miesięcy - zobacz jak brzmi po japońsku styczeń: いちがつ, czyli pierwszy miesiąc (がつ = miesiąc). Zapewne już się domyślasz, jak powiedzieć "luty" czy "marzec" - sprawdź dalsze kanji, aby się dowiedzieć, czy zgadłeś.
Przykładowe wyrażenia
kanjihiraganaznaczenie
いちjeden, raz
一月いちがつstyczeń
一回いっかいjeden raz
一つひとつjedna sztuka
一人ひとりjedna osoba




dwa
on'yomi
kun'yomi
ふた, ふ
Komentarz
Skoro "jeden" to jedna kreska, to "dwa" to dwie kreski. A skoro "styczeń" to inaczej "pierwszy miesiąc", to luty będzie "miesiącem drugim" czyli "にがつ" (zobacz poniżej). W ten oto sposób potrafiąc liczyć do dwunastu znasz nazwy miesięcy po japońsku - proste, prawda?
Zwróć uwagę na to, że pierwsza kreska jest wyraźnie krótsza od drugiej, dolnej kreski.
Przykładowe wyrażenia
kanjihiraganaznaczenie
dwa
二月にがつluty
二つふたつdwie sztuki
二人ふたりdwie osoby





trzy
on'yomi
サン
kun'yomi
み , みっ
Komentarz
Kontynuując powyższy tok logiczny, "trzy" to trzy kreski. Na szczęście tu skończy się "kreskowanie", dalej będą już bardziej złożone znaki. Dlaczego na szczęście? Choćby dlatego, że zapisanie na przykład "rok 2009" mógłby Ci zająć "chwilkę"  ^____^
Tu również zwróć uwagę na długość kresek: długa-krótka-najdłuższa.
Przykładowe wyrażenia
kanjihiraganaznaczenie
さんtrzy
三月さんがつmarzec
三角さんかくtrójkąt
三日みっかtrzeci dzień
三つみっつtrzy sztuki







cztery
on'yomi
kun'yomi
よん , よ , よっ
Komentarz
I tu już przestajemy liczyć kreski, a zaczynami pisać "prawdziwe" kanji. To kanji świetnie pokazuje również bardzo ważną rzecz: zwróć uwagę na drugą kreskę. Tak na prawdę górna kreska i prawa boczna stanowią jedną kreskę (bez odrywania długopisu). Ponadto kolejność jak napisałam na początku: lewa do prawej, góra do dołu. Stąd całkowita ilość kresek wynosi 5.
Przykładowe wyrażenia
kanjihiraganaznaczenie
よんcztery
四時よじczwarta godzina
四つよっつcztery sztuki
四月しがつkwiecień
四角しかくkwadrat








pięć
on'yomi
kun'yomi
いつ
Komentarz
Na pierwszy rzut oka raczej niełatwo będzie zapamiętać ten znak. Ale wyobraź sobie, że druga kreska nie biegnie do samego dołu a kończy się w połowie - nie przypomina Ci to "cyfrowej" piątki?
Zwróć uwagę na trzecią kreskę - z części poziomej przechodzi płynnie w pionową.
Przykładowe wyrażenia
kanjihiraganaznaczenie
pięć
五月ごがつmaj
五日いつかpiąty dzień
五ついつつpięć sztuk






sześć
on'yomi
ロク , ロッ
kun'yomi
む , むっ
Komentarz
Pamiętasz historyjkę ze wstępu na tej stronie? Teraz Ty będziesz miał/a okazję ułożyć swoją tak jak i ja :D. Kanji na "6" składa się z dwóch elementów: pokrywki  na górze i dwóch łapek na dole. Masz już jakiś pomysł? Ja tak!
Porównaj pismo "ręczne" do fontu: w przypadku "pokrywki" górna kreska nie musi dotykać poziomej.
Przykładowe wyrażenia
kanjihiraganaznaczenie
ろくsześć
六時ろくじgodzina szósta
六分ろっぷんsześć minut
六つむっつsześć sztuk
六日むいかszósty dzień








siedem
on'yomi
シチ
kun'yomi
なな
Komentarz
Myślę, że nie będziesz miał/a żadnych problemów z zapamiętaniem kształtu tego znaku. Jeżeli napiszesz na kartce zwykłą cyfrę "7", a potem odwrócisz ją do góry nogami i w dodatku odwrócisz (zamienisz) kolejność pisania kresek, to dostaniesz japońskie kanji na cyfrę "siedem".
Pamiętaj, że liczbę "7" wymawia się czasem jako しち, a czasem jako なな.
Przykładowe wyrażenia
kanjihiraganaznaczenie
しち / ななsiedem
七時しちじsiódma godzina
七月しちがつlipiec
七日なのかsiódmy dzień
七つななつsiedem sztuk






osiem
on'yomi
ハチ, ハッ
kun'yomi
や, やっ
Komentarz
Czy ten znak czegoś Ci nie przypomina? Wygląda przecież zupełnie jak góra Fuji! No tak, tylko co to ma wspólnego z cyfrą "8"?
Na pozór nic, ale jeżeli weźmiesz pod uwagę, że góra Fuji jest najwyższą górą w Japonii, takim "ośmiotysięcznikiem", to nie będziesz się musiał już martwić, że zapomnisz ten znak.
Na marginesie dodam, że wysokość góry Fuji jest dużo mniejsza niż 8000m i wynosi dokładnie 3776 metrów i tak naprawdę jest wulkanem (niewygasłym!). ^^ trochę edukacji nie zaszkodzi!
Przykładowe wyrażenia
kanjihiraganaznaczenie
はちosiem
八時はちじgodzina ósma
八月はちがつsierpień
八百はっぴゃくosiemset
八日ようかósmy dzień






dziewięć
on'yomi
キュウ, ク
kun'yomi
ここの
Komentarz
Ten znak możesz skojarzyć jako "jeden" dodany do "ośmiu"  (z wydłużoną lewą kreską): 一+八=九 .
Być może znak ten wydaje się być podobny do człowieka opartego o jakiś kij, być może bejsbolowy? A tak się składa, że bejsbolowa drużyna liczy 9 osób!
Przykładowe wyrażenia
kanjihiraganaznaczenie
きゅうdziewięć
九歳きゅうさいdziewięć lat (wiek osoby)
九月くがつwrzesień
九時くじgodzina dziewiąta
九人くにんdziewięć osób
九つここのつdziewięć sztuk







dziesięć
on'yomi
ジュウ, ジュッ
kun'yomi
と, とお
Komentarz
Myślę, że w przypadku znaku na liczbę "10" problemu z zapamiętaniem nie będzie. Przecież to nic innego jak rzymska liczba "10" - X, tyle, że lekko obrócona (o 45°).
Przykładowe wyrażenia
kanjihiraganaznaczenie
じゅうdziesięć
十時じゅうじgodzina dziesiąta
十月じゅうがつpaździernik
十日とおかdziesięć dni








człowiek, osoba
on'yomi
ジン, ニン
kun'yomi
ひと
Komentarz
To jest tak łatwy i tak popularny znak kanji, że nie sposób będzie go zapomnieć. Zwróć uwagę, że kanji "pisane" nie jest symetryczne tak jak kanji "drukowane".
W dalszej lekcji poznasz inne kanji o podobnym kształcie, dlatego pomimo tego, że jest ono bardzo łatwe, nie zlekceważ go i poćwicz pisanie na kartce (w arkuszu ćwiczeń) - spokojnie, przygotuję go.
Przykładowe wyrażenia
kanjihiraganaznaczenie
ひとczłowiek, osoba
ポーランド人ぽうらんどじんPolak
人生じんせいżycie
五人ごにんpięć osób







dzień; słońce
on'yomi
ニ, ニチ
kun'yomi
ひ, び
Komentarz
Znak 日 wywodzi się z piktografu na słońce, który pierwotnie miał kształt kółka z kropką w środku. W miarę upływu czasu znak ten przyjmował coraz bardziej "kanciate" kształty, aby wreszcie przyjąć formę kwadratowego słonka z uśmiechniętą buzią! :D
A ponieważ słońce musi kojarzyć się z "dniem", stąd kanji to przyjęło to właśnie znaczenie.
To jest jeden z najczęściej używanych japońskich znaków, więc podobnie jak  bardzo trudno będzie Ci go zapomnieć (po tym jak wypełnisz arkusz ćwiczeń).
Przykładowe wyrażenia
kanjihiraganaznaczenie
日本にほんJaponia
毎日まいにちcodziennie
一日中いちにちじゅうcały dzień
日曜日にちようびniedziela







miesiąc; księżyc
on'yomi
ゲツ, ガツ
kun'yomi
つき
Komentarz
Analogicznie do "dnia", miesiąc symbolizowany jest przez znak, który ma znaczenie "księżyc". To dlatego, że pełen cykl księżyca wynosi prawie jeden miesiąc (około 28 dni).
Kształt tego znaku przypomina nieco "dzień" z przedłużonymi kreskami w dół. Skoro miesiąc jest dłuższy od dnia, to i zasługuje na dłuższe pionowe kreski, prawda?
Przykładowe wyrażenia
kanjihiraganaznaczenie
つきksiężyc
毎月まいつきco miesiąc
三月さんがつmarzec
月曜日げつようびponiedziałek
半月はんげつpółksiężyc









duży
on'yomi
ダイ, タイ
kun'yomi
おお
Komentarz
To kanji symbolizuje osobę  z rozpostartymi na boki ramionami, pokazującymi coś baaardzo dużego. Jak wędkarz chwalący się swoją zdobyczą przed kumplami (i oczywiście dodając rybce "parę" centymetrów).
Przykładowe wyrażenia
kanjihiraganaznaczenie
大きいおおきいduży
大雨おおあめulewa ("wielki deszcz")
大学だいがくuniwersytet ("duża szkoła")
大事だいじważna sprawa






mały
on'yomi
ショウ
kun'yomi
ちい, こ-, お-
Komentarz
Tak jak wędkarz pokazywał swoją wielką zdobycz w kanji , to tu jakby nieco zmizerniał, ręce spuścił po sobie, pewnie widząc, że jego kolega złowił jeszcze większą rybę. Tak więc jego zdobycz okazała się malutką rybką.
Przykładowe wyrażenia
kanjihiraganaznaczenie
小さいちいさいmały
小学校しょうがっこうszkoła podstawowa
小数しょうすうmała liczba, ułamek
小人こびとkrasnal ("mały człowiek")
小川おがわstrumyk ("mała rzeczka" - patrz następne kanji)





rzeka
on'yomi
セン
kun'yomi
かわ, がわ
Komentarz
To kolejne kanji wywodzące się z piktogramu. Widzimy tu obydwa brzegi rzeki (boczne kreski) i nurt wody w niej płynącej (środkowa kreska).
Przykładowe wyrażenia
kanjihiraganaznaczenie
かわrzeka
小川おがわstrumyk ("mała rzeczka")
大川おおかわduża rzeka (zwróć uwagę, jak ważne jest przedłużenie ”おお"- bez tego sens wyrazu zmienia się diametralnie!





woda
on'yomi
スイ
kun'yomi
みず
Komentarz
Cóż przedstawia to kanji? Na pozór trudno zgadnąć, ale przyjrzyj się jeszcze raz kanji na "rzekę" . Jeżeli na tej rzece utworzymy coś na kształt tamy, czyli zamkniemy jej obydwa brzegi załamując je ku środkowi, to czego wtedy możemy się spodziewać? Wody, wody, coraz więcej wody!
Przykładowe wyrażenia
kanjihiraganaznaczenie
みずwoda
鼻水はなみずkatar ("woda z nosa")
水着みずぎstrój kąpielowy ("wodne ubranie")
水曜日すいようびśroda ("dzień wody")
水道すいどうkanał, kanalizacja, wodociąg ("wodna droga")







Jak Ci poszło ^^?
 Prawda, że łatwiejsze, niż mogło by się na początku wydawać? Im więcej ćwiczeń, tym będą łatwiejsze i przyjemniejsze do nauki. Możesz też świetnie się bawić układając swoje własne historyjki do różnych kanji  ^___^, które ułatwią Ci ich zapamiętywanie.

Na tym kończymy lekcję kanji. Upewnij się, że dobrze przyswoiłeś/aś sobie materiał tu zawarty, ponieważ wiedza ta będzie Ci potrzebna w kolejnych lekcjach japońskiego.

Mata ne! <3

Komentarze